Podwójne życie Jakuba

Trzeba mieć tupet, żeby w wieku 24 lat napisać 600-stronicową powieść, w której przedstawia się nazistowskie eksperymenty pseudonaukowe w Auschwitz i dokonuje szeroko zakrojonej analizy własnego pokolenia. Engelkingowi, urodzonemu w 1992 r. publicyście i autorowi głośnego debiutu „(niepotrzebne skreślić)”, tupetu z pewnością nie brakuje, podobnie jak i talentu.

W swojej najnowszej książce na przemian sięga w przeszłość do Niemiec lat 30. i 40. oraz opisuje współczesną Polskę z domieszką futurystycznych wizji.  Głównych bohaterów jest dwóch. W części historycznej śledzimy losy Jacoba von Deymanna, zubożałego arystokraty i początkującego lekarza, który szlify w zawodzie zdobywa m.in. u boku dr. Josefa Mengele w obozie koncentracyjnym. Początkowo występujący jako obserwator bestialskich działań nazistów, z czasem, tracąc kompas moralny, coraz silniej się w nie angażuje. Nasze czasy reprezentuje zaś postać o podobnych personaliach i wieku co poprzednik, jego alter ego – Jakub Dejman, któremu rodzinna tragedia otworzyła drogę do kariery szemranego chirurga plastycznego i wielkich pieniędzy. Otacza się luksusem, bryluje w telewizji i na imprezach, zalicza kolejne dziewczyny, sprowadza sobie nawet seksualną niewolnicę z Brazylii. Moralność i etykę zawodową ma za nic, a jego postawa budzi nie tyle powszechne potępienie, co zawiść. Pasmo sukcesów zostanie jednak przerwane, gdyż jedna z licznych pomiatanych przez Jakuba osób postanowi się zemścić.

Rozmach i erudycja młodego autora imponują, jednak mógłby się on pokusić o większą dyscyplinę i ograniczyć zapętlanie i mnożenie wątków – powieść jest przegadana i rozwlekła. Z pewnością jest to jednak ważna książka, w której poruszane są niezwykle istotne dziś problemy, takie jak zagrożenia ze strony nowych technologii, powszechna inwigilacja, tabloidyzacja mediów, a przede wszystkim kryzys w relacjach międzyludzkich, w których kult indywidualizmu, piękna i pieniędzy niszczy zarówno swoich wyznawców, jak i osoby wokół nich. Paralela między działalnością lekarzy w III Rzeszy a dzisiejszymi ludźmi ślepo goniącymi za sukcesem finansowym, choć ryzykowna, broni się i pokazuje uniwersalne mechanizmy prowadzące do wynaturzeń i tragedii.

„Lekcje anatomii doktora D.”
Wojciech Engelking
Wydawnictwo Literackie
3A!
KSIĄŻKA