O tej książce „The New York Times” napisał, że jest to „najbardziej niezwykły i wyczerpujący zbiór wywiadów, jaki istnieje”. Być może słowa te brzmią pompatycznie i na wyrost, ale w tym wypadku są jak najbardziej na miejscu. Zebrano tu rozmowy z czołowymi pisarzami opublikowane w prestiżowym anglojęzycznym kwartalniku „The Paris Review” na przestrzeni ponad półwiecza. Najstarsze wywiady, przeprowadzone m.in. z Williamem Faulknerem, Ernestem Hemingwayem, Aldousem Huxleyem i Vladimirem Nabokovem, pochodzą z lat 50. i 60., najnowsze zaś – z Michelem Houellebekiem, Julianem Barnesem i Jonathanem Franzenem –  z 2000 roku.

To duży rozrzut czasowy, ale treść rozmów, podobnie jak książek tych twórców, jest uniwersalna i ponadczasowa. Pytania padają tu dość typowe, bezpieczne i często się powtarzają, w przeciwieństwie do odpowiedzi, które są nietuzinkowe, wywrotowe i zajmujące. Pisarze mówią o swojej twórczości (poza Bellowem, który wolał uniknąć tego tematu, bo „przesadna koncentracja na samym sobie jest dla artysty niebezpieczna, wręcz niemoralna”), warsztacie (Nabokov zapisywał fiszki, które potem mieszał i układał w powieść, a Hemingway zawsze pisał na stojąco), źródłach inspiracji (Borges zaczął tworzyć opowiadania po wypadku, w którym mocno ucierpiała jego głowa), pisarskich sympatiach i antypatiach (największe emocje u niemal wszystkich przepytywanych emocje budzą Joyce, Dostojewski i Flaubert), o stosunku do krytyki (zawsze negatywnym lub obojętnym), czy też o tym, skąd biorą nazwiska bohaterów (nieoceniona w tym wypadku może być książka telefoniczna).

Jedni próbują prowokować i drwić, inni dają rzeczowe wykłady, wszyscy zaś są szczerzy i mówią to, co myślą. Huxley rozprawia tu o zaletach narkotyków, Houellebecq – prostytucji, Borges przyznaje, że jedna z jego powieści sprzedała się w liczbie trzydziestu siedmiu egzemplarzy, Nabokov zaś próbuje dowieść wyższości łapania motyli nad pisarstwem. Każdy wywiad poprzedza krótki, ale barwny i obrazowy wstęp, pozwalający nam poznać okoliczności rozmowy i jej bohatera. Ta książka to pozycja obowiązkowa dla każdego miłośnika literatury.

„Sztuka powieści. Wywiady z pisarzami z »Paris Review«”
Autor zbiorowy

Książkowe Klimaty

Warto rozmawiać