Autorki i autorzy przewodnika stworzyli niezwykłą kronikę Warszawy opowiedzianą poprzez historie 36 drzew. Zawarli w niej odległe w czasie opowieści i współczesne świadectwa osób, które opowiadają o swoim życiu w cieniu drzew.
„Drzewa Warszawy”
W Warszawie jest ponad 500 pomników przyrody, a większość z nich to drzewa liczące od 100 do niemal 600 lat. Były świadkami wielu wydarzeń w dziejach miasta, część z nich od początku wpisana została w architektoniczne założenia Warszawy, inne wyrosły na polach i łąkach, które porastały obecne dzielnice, takie jak Mokotów czy Praga-Południe.
Bo w naszym codziennym patrzeniu pod nogi drzew często nie dostrzegamy. Rosną zwykle gdzieś obok. Tam, gdzie nam nie przeszkadzają. A jeśli przeszkadzają, są usuwane. Nie wymagają uważności, więc na co dzień się na nich nie skupiamy. W tej książce jest inaczej. Tu mieliśmy zamiar drzewa dostrzec. A przez nie, opowiedzieć o Warszawie oraz jej mieszkankach i mieszkańcach. Jeden z autorów, Marek Piwowarski, dodaje: Uznajemy drzewa za znaczące, ponieważ są starsze od innych – często starsze niż miasto, w którym rosną; ponieważ są ostańcami czegoś, co było tu dawniej, jakiejś puszczy, jakiś upraw, czasem nieistniejących ogrodów lub niegdysiejszej zabudowy. Nadają klimat poszczególnym dzielnicom czy osiedlom, wskazując na krajobraz (siedlisko), w którym zbudowano miasto lub – konsekwentnie kiedyś sadzone – stanowią o ich specyficznym charakterze, z którym się utożsamiamy, wyróżniającym je na tle innych części miasta.
Przewodnik „Drzewa Warszawy” to 36 opowieści o drzewach i osobach z nimi związanych. W kronice można przeczytać m.in. o bukach, sosnach, wiązach, topolach, a także drzewach kapliczkach, drzewach martyrologicznych, pełnych zwycięstwa i żywotności, a także drzewach-pomnikach poświęconych historii Warszawy. Autorzy pokazują różne ujęcia tego fascynującego tematu: biologiczne, społeczne oraz historyczne. Nad książką pracowali Paweł Dunin-Wąsowicz, Ewa Kalnoj-Ziajkowska, Mateusz Korbik, Katarzyna Kuzko-Zwierz, Marek Piwowarski. Nie zabrakło również głosu mieszkańców, którzy z zapałem opowiedzieli o swoim życiu w otoczeniu drzew. Paweł Heppner – autor zdjęć, podszedł do tematu konceptualnie: Zdjęcia zostały wykonane w różnych porach dnia. W dzień, w nocy, w pełnym słońcu i w zupełnej ciemności. To, co je łączy, to bardzo długi czas naświetlania: od kilku minut do kilku godzin. Pozwoliło to na zamknięcie w jednej fotografii dużo większego fragmentu z życia drzewa niż niewiele mówiący ułamek sekundy. Pozwoliło też pobyć z drzewem dłużej niż przez krótką chwilę potrzebną na zrobienie zdjęcia za pomocą współczesnych narzędzi.
Ostatecznym kryterium wyboru drzew była próba stworzenia opowieści o różnych gatunkach. Album jest encyklopedycznym przeglądem cech charakterystycznych, który z powodzeniem może posłużyć jako samouczek dla tych, którzy chcą zdobyć konkretną wiedzę i umiejętności rozpoznawania gatunków drzew w przyrodzie. Każdy z nich opowiada inną historię o Warszawie – zarówno tej odległej, jak i bliższej. Najmłodszy okaz opisany w książce ma kilka lat i stał się pretekstem do opowieści o niezwykłej mirabelce z getta warszawskiego, z której pestek Alicja i Wojciech Fizytowie wyhodowali pod Waszyngtonem jej drzewka-córki.
„Drzewa Warszawy. Przewodnik po wybranych, ważnych drzewach Warszawy” od 1 marca będzie do odebrania w kilku warszawskich instytucjach kultury, np:. Muzeum Warszawskiej Pragi, Domu Kultury ZACISZE, Miejscach Aktywności Lokalnej: „Samogłoska”, „Dwa Jelonki”, STUDNIA i innych. Pełną listę placówek można znaleźć na stronie organizatora: www.wwarszawie.org.pl.
Przewodnik jest efektem szeroko zakrojonych działań programowych, które współfinansuje Miasto st. Warszawa oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury.
