W Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski od 27 kwietnia 2022 odbędzie się pokaz polskich filmów biologicznych. Pierwszy zestaw, otwierający przegląd „Życie to ruch. Polski film biologiczny – na styku nauki i sztuki”, będzie poświęcony w całości filmom stworzonym przez Karola Marczaka i jego żonę Martę.
Jednym z bohaterów przeglądu będzie Karol Marczak, który już w latach 20. minionego wieku zapisał się w historii kina jako wynalazca. Autor przełomowych jak na swoje czasy filmów, takich jak Rozwój zarodka ptaka czy Praca serca zarodka troci. Po 1945 roku był pionierem filmu biologicznego w Polsce, aż do lat 70. rewolucjonizując jego formy i techniki.
– W twórczości Marczaka, ale także jego kolegów i koleżanek realizujących filmy w Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi, często pojawiają się kluczowe kwestie nie tylko dla kina (popularno)naukowego, ale i teorii kina w ogóle, np. problem ruchu i czasu oraz możliwości ukazania życia i paradoks ciągłego uśmiercania – zarówno naukowych preparatów, jak i życia w klatce filmowej (co jest widoczne choćby w filmie Karola Marczaka Życie to ruch z 1960 r.)– czytamy w opisie przeglądu filmowego.
Warto dodać, że tytuł przeglądu filmu biologicznego zapożyczony jest właśnie przez jednego z filmów Karola Marczaka. W filmie „W Życie to ruch” Marczaka skupiają się wątki i problemy, które przyświecają przeglądowi: napięcie między sztuką i medium filmowym a naukami ścisłymi oraz wynikające z niego ogólne pytania filozoficzne. Jednym z najważniejszych tematów projektu będzie kwestia oceny wartości artystycznej i zmieniających się jej kryteriów oraz wzajemne wpływy praktyk naukowych i artystycznych. Odpowiedzi na te pytania – aktualne dziś szczególnie na polu bioartu oraz art&science będziemy mogli znaleźć w polskich archiwach filmowych.
– Filmy biologiczne, powstające już w latach 40. XX wieku, chociaż tworzone były w celach badawczych oraz popularnonaukowych, chcemy wpisać w tradycję filmu awangardowego i eksperymentalnego. To właśnie kino naukowe wymuszało ciągłe poszukiwania formalne – zarówno na poziomie treści, jak i techniki filmowej. Celem twórców, tak samo jak artystek i artystów awangardowych, było znalezienie nowych sposobów opowiadania o świecie i przesunięcie granicy tego, co można pokazać za pomocą mediów wizualnych – podkreślają organizatorzy.
W czasie przeglądu zostaną zaprezentowane filmy, które nie były pokazywane od kilkudziesięciu lat. Zestawione zostaną ze współczesnymi pracami na styku sztuki, filmu i biologii. Jedną z takich artystek jest Urszula Zajączkowska – botaniczka twórczo komentująca stosowanie filmu jako narzędzia naukowego w badaniach nad roślinami.
Pierwszy pokaz w ramach przeglądu odbędzie się 27/04/2022 o 20:00 – polskie filmy biologiczne Karola i Marty Marczaków: Sprawdź repertuar!
Zdjęcia: Materiały prasowe
