Do 24 lutego Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN zaprasza wolontariuszy do współpracy przy organizacji siódmej odsłony akcji społeczno-edukacyjnej Żonkile. Jak co roku, 19 kwietnia, w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim, wolontariusze przekażą warszawiakom papierowe żonkile – symbol pamięci. Warto dołączyć do akcji nagrodzonej tytułem najlepszej kampanii społecznej, która stanowi zarówno lekcję historii, jak i naukę szacunku i tolerancji. Tegoroczna akcja przebiegnie również w momencie szczególnym: rok 2019 jest w Warszawie rokiem Marka Edelmana – ostatniego przywódcy powstania i jednego z ocalałych z warszawskiego getta.
Akcja Żonkile została zainicjowana w 2013 r. przez Muzeum POLIN z okazji 70. rocznicy powstania w getcie warszawskim. Od tej pory w akcji wzięło udział ponad 3 tysiące wolontariuszy w samej Warszawie, którzy w sumie rozdali 450 tysięcy papierowych kwiatów.
Z roku na rok zwiększa się procent wolontariuszy, którzy ponownie uczestniczą w akcji. - To już moje czwarte Żonkile i zapisałam się ponownie ponieważ wierzę, że akcja jest potrzebna, a ja biorąc w niej udział robię coś dobrego. Dzięki wolontariatowi miałam okazję współpracować z niesamowitymi, zaangażowanymi i pełnymi pasji wolontariuszami, koordynatorami i pracownikami Muzeum POLIN. Nawiązałam znajomości z bardzo interesującymi ludźmi. Bardzo cennym doświadczeniem były spotkania ze świadkami historii, podczas których wysłuchaliśmy wzruszających wspomnień i dyskutowaliśmy o wyzwaniach przyszłości. Dzięki udziałowi w akcji miałam możliwość nauczenia się nowych umiejętności podczas warsztatów komunikacyjnych, wysłuchania ciekawych wykładów i zwiedzania wystawy stałej z wyjątkowym przewodnikiem. – powiedziała Marta Słupska, wolontariuszka akcji Żonkile, która zachęciła również swoją siostrę Małgorzatę do tej szczególnej formy upamiętnienia rocznicy. Rok 2018 był jednak wyjątkowy – prawie trzy czwarte (71 procent) wolontariuszy wzięło udział w akcji Żonkile po raz pierwszy w życiu i właściwie wszyscy (97 procent) deklarowali, że ponownie wezmą udział w przedsięwzięciu.
Ponad tysiąc dwieście szkół, bibliotek i instytucji w akcji
Od kilku lat polskie szkoły, biblioteki oraz instytucje edukacyjne włączają się do akcji Żonkile. W 2018 roku było ich ponad 1200. Nauczyciele i przedstawiciele instytucji będą mieli do dyspozycji specjalne materiały dydaktyczne dotyczące powstania w getcie warszawskim. Edukatorzy Muzeum POLIN zapraszają również do korzystania z filmu “Nie było żadnej nadziei. Powstanie w getcie warszawskim 1943” jako narzędzia edukacyjnego. Historię zrywu można także zgłębić za pomocą nowej multiplatformy „Żydowska Warszawa”, gdzie znajduje się m.in. komiks wyjaśniający skąd pochodzą żonkile oraz szczegółowy opis wydarzeń z 1943 r.
Kto może zostać wolontariuszem?
Muzeum zaprasza do współorganizowania akcji Żonkile osoby, które ukończyły 14. rok życia, są zaangażowane, dobrze zorganizowane, odpowiedzialne, kreatywne, posiadają takie cechy, jak umiejętności komunikacyjne i pracy w grupie, są zainteresowane zagadnieniami dotyczącymi historii najnowszej (chociaż nie jest to warunek konieczny), znają język angielski lub inny język obcy (jest to dodatkowy atut). Więcej szczegółów o tym, jak zostać wolontariuszem na stronie muzeum.
Powstanie w getcie warszawskim
1940 r. Niemcy ogrodzili murem część centrum Warszawy i stłoczyli tam prawie pół miliona Żydów ze stolicy i okolic. Uwięzieni w getcie umierali wskutek głodu, chorób, niewolniczej pracy i ginęli w egzekucjach. Wielka akcja likwidacyjna: Latem 1942 r. Niemcy wywieźli z getta do ośrodka zagłady w Treblince prawie 300 tysięcy Żydów. Wśród tych, którzy pozostali, narodziła się idea zbrojnego oporu. 19 kwietnia 1943 r. dwa tysiące Niemców wkroczyło do getta, by je ostatecznie zlikwidować. Przeciwstawiło się im kilkuset młodych ludzi z konspiracyjnych Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego. Powstańcy, pod dowództwem Mordechaja Anielewicza, byli wycieńczeni i słabo uzbrojeni. Wielu wiedziało, że nie mają szans, ale woleli zginąć w walce, by ocalić swoją godność. Przez cztery tygodnie Niemcy równali getto z ziemią, paląc dom po domu. Schwytanych bojowców i mieszkańców zabijali lub wywozili do obozów. 8 maja Anielewicz i kilkudziesięciu powstańców zostali otoczeni i popełnili samobójstwo. Nielicznym Żydom udało się wydostać kanałami z płonącego getta. 16 maja Niemcy na znak zwycięstwa wysadzili Wielką Synagogę przy ul. Tłomackie. Getto warszawskie przestało istnieć.
Dlaczego żonkile?
Jednym z ocalałych z getta był Marek Edelman, ostatni dowódca ŻOB. 19 kwietnia, w rocznicę powstania, składał bukiet żółtych kwiatów pod Pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie. W tym roku przypada 100. rocznica urodzin i 10. rocznica śmierci ostatniego przywódcy powstania w warszawskim getcie. W styczniu Rada Warszawy zdecydowała, że Marek Edelman będzie patronem 2019 roku w stolicy. Żonkil stał się symbolem szacunku i pamięci o powstaniu. Organizowana przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN akcja ma na celu rozpowszechnianie tego symbolu oraz szerzenie wiedzy na temat samego powstania.
