PARK RZEŹBY NA BRÓDNIE. ROZDZIAŁ VI: AI WEIWEI

Rzeźbę Ai Weiweia odczytać można w kontekście historii sztuki oraz tradycji XX-wiecznych awangard: konceptualizmu, obiektu znalezionego (ready-made), minimalizmu oraz sztuki ziemi. Projekt ten, mimo że materialny, posiadający swoją objętość i wagę (ponad 300 kilogramów), jest niewidzialny i niedostępny dla widza. Funkcjonuje jako konceptualny mit, rodzaj miejskiej legendy. Powstawanie tego dzieła ma wymiar performatywny, przywodząc na myśl zarówno rytuały pochówku czy gest ukrywania cennych przedmiotów w obliczu nadciągającego kataklizmu, jak i metodologię prac archeologicznych. W Warszawie niewidoczna podziemna rzeźba Weiweia nabiera dodatkowych znaczeń. W mieście skrywającym pozostałości budynków zniszczonych podczas II wojny światowej czy tak znaczące ślady przeszłości jak archiwum Emanuela Ringelbluma (który zakopał w trzech bańkach po mleku dokumenty dotyczące życia w warszawskim getcie – jednej z nich nigdy nie odnaleziono), ziemia ma często charakter tekstualny, jest rodzajem palimpsestu do odkodowywania przez kolejne pokolenia badaczy. Na Bródnie projekt Ai Weiweia wpisuje się również w czysto archeologiczny kontekst, związany z wczesnośredniowiecznym osadnictwem – to tutaj, kilka kilometrów od Parku Bródnowskiego, odkryto ślady po osadzie z XI wieku, pierwszej na terenie, który został później nazwany Warszawą.

Dzieło Ai Weiweia jest także komunikatem adresowanym do przyszłych pokoleń, dziełem „do odnalezienia”. Zastosować możemy tutaj niecodzienną perspektywę czasową, bardziej geologiczną niż ludzką. Tajemnicze doły wypełnione replikami XIV-wiecznych chińskich waz przypominać mogą np. o złotym dysku wystrzelonym w 1977 roku w kosmos na pokładzie Voyagera. Dysk zawierający dane na temat kultury na kuli ziemskiej był listem, który odczytać miały pozaziemskie cywilizacje albo przedstawiciele gatunku ludzkiego w dalekiej przyszłości. Repliki cennych waz wyprodukowane przez jednego z największych współcześnie żyjących artystów nie są jednak próbą stworzenia archeologicznej „fałszywki”. Są opowieścią o niemożności wyobrażenia sobie świata bez nas samych oraz o czasie, który traci linearny charakter. W dalekiej przyszłości dzieło Ai Weiweia stanowić będzie jeden ze śladów ludzkiej cywilizacji oraz jej najbardziej zagadkowej aktywności, jaką jest sztuka. (Sebastian Cichocki)

Ai Weiwei jest artystą wizualnym, architektem i aktywistą politycznym. Urodził się w 1957 roku w Pekinie, gdzie do dziś mieszka i pracuje. Jest synem chińskiego poety Ai Qinga, który za działalność dysydencką został wraz z rodziną zesłany do obozu pracy w Beidahuang. Weiwei studiował w Pekińskiej Akademii Filmowej, był współzałożycielem grupy artystycznej Stars. W latach 1981–1993 mieszkał w Nowym Jorku, gdzie studiował projektowanie oraz zgłębiał współczesną zachodnią sztukę i literaturę. Zaprzyjaźnił się tam m. in. z Allenem Ginsbergiem. Po powrocie do Chin uczestniczył m.in. w tworzeniu legendarnej artystycznej wspólnoty Beijing East Village.

Dodaj komentarz

-->